Tag: distributiebonnen

V.D.H. Huishoud en Distributie map met een verhaalV.D.H. Huishoud en Distributie map met een verhaal

Een bijzondere vondst; VDH huishoud en distributie map uit de tweede wereldoorlog met inhoud en persoonsbewijs

V.D.H. Huishoud en distributie map Mapje voor voedselbonnen wo2

VDH Map voor distributiebonnen tweede wereldoorlog Map voor voedselbonnen wo2

Een distributiemap met een verhaal…

En toen was daar een mail van Frans van Peer. Frans was bij het uitzoeken van spullen van zijn overleden tante een mapje tegen gekomen met distributiebonnen. Frans stelde de vraag of Wo2verzameling.nl daar interesse in had. Mijn interesse was meteen gewekt, en ik was uiteraard heel benieuwd om wat voor mapje het dan zou gaan. Het distributie mapje was van zijn vader geweest en is gevuld met distributiebonnen en ook nog een vrijlatingsbewijs uit kamp Amersfoort. En het persoonbewijs van de opa van Frans. Er zou een verzetsverhaal bij horen…

Een greep uit de bonnen en distributie stamkaarten in het mapje

Aanvullende bonkaart Distributie NA 705 Brandstof distributie gezinnen vaste brandstof Textielkaart VA 905 Distributiebon Inlegvel zegels distributie vrouwen  Inlegvel zegels distributiebonnen mannen wo2

Distributiebonnen van na de oorlog

Levensmiddelenbedrijf Breda Winterrantsoen         Levensmiddelenbedrijf Breda Winterrantsoen kaart

Aanvraag extra textiel goederen     Formulier aanvraag extra textiel goederen 1948

Er zijn van elk van de afgebeelde bonnen meerdere stuks in het mapje aanwezig. Bij elkaar een stuk of 15. Bonnen afkomstig uit de oorlog, en bonnen die dateren tot 1949. Een indicatie dat het mapje na de oorlog waarschijnlijk is door gebruikt. Het laat ook zien dat het nog lang niet over was met de schaarste en distributie in de jaren na de oorlog. Getuige ook het aanvraag formulier voor ‘extra textielgoederen’ welke gedateerd is met 1948. En het kaartje van het levensmiddelen bedrijf laat ook zien dat het in de jaren voor de oorlog bepaald geen vetpot was voor de Nederlandse bevolking. Het rantsoenenkaartje heeft een stempel met ‘Winterrantsoen 1920 – 1921.

De Stamkaarten

Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog

Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog

Distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog

Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog

Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog Tweede distributie stamkaart uit de tweede wereldoorlog

Deze stamkaarten zijn van Henri van Peer en zijn hele familie. Broodnodig om de juiste en de goede hoeveelheid bonnen te kunnen ontvangen.

Het verhaal van Frans

Nadat ik het mapje heb ontvangen komen er bij mij allerlei vragen boven en ik vraag Frans naar de achtergrond van zijn opa en de verhalen uit de oorlog die erbij horen. Frans vertelde het volgende verhaal;

‘Ik vond de map in de nalatenschap van mijn tante, een ongehuwde zuster van mijn vader.

Mijn vader was in 1936 begonnen met restaurant het Valken in Breda, samen met zijn vader, mijn grootvader.Tijdens de oorlog heeft vooral mijn vader deze positie gebruikt om zo met extra bonnen de onderduikers die hij kende van voedsel te voorzien. De duitsers hadden wel enig wantrouwen ten opzichte van hem, en zij hebben twee maal mijn grootvader voor dit feit opgepakt.

In de map vind je een ontslagbewijs uit de gevangenis van mijn grootvader, daarnaast ook zijn oorlogsidentiteitskaart.

De naam Stoop is de meisjesnaam van mijn grootmoeder.

Van net na de oorlog is misschien ook interessant een expertiseverslag van de schade die het restaurant gedurende de oorlog had opgelopen.

Helaas weet ik niet veel over wat mijn vader gedurende de oorlog heeft gedaan, hij wilde er niet over praten, wat ik weet werd verteld door mijn tantes. Hij blijkt heel veel goeds gedaan te hebben voor alle onderduikers in Breda.’

Het lijkt er dus op dat de opa en vader van Frans hun positie als restauranthouders hebben gebruikt als dekmantel om aan voedselbonnen te komen voor onderduikers tijdens de oorlog.

Inlegvellen vernietigen

Op de achterkant van deze bon staat dat de inlegvellen vernietigd kunnen worden.

Het persoonsbewijs

Persoonsbewijs uit wo2 van Henri Bartholomeus van Peer

Persoonsbewijs uit de tweede wereldoorlog van Henri Bartholomeus van Peer

Dit is het persoonsbewijs van de opa van Frans, Henri Bartholomeus van Peer. Er staat op het persoonsbewijs dat hij ‘lunchroomhouder’ is geweest, waarschijnlijk doelend op restaurant ‘Het Valken’. En hoofdagent bij de ‘brandwaarborg maatschappij’.

Gevangen in kamp Amersfoort

Henri van Peer is volgens het verhaal van Frans zeker twee maal opgepakt op verdenking van tegenwerken van de Duitse bezetter. Hij is hiervoor tenminste 1 maal in kamp Amersfoort beland. Getuige een Entlassungsschein. Dit vrijlatingsbewijs draagt de stempel van Karl Peter Berg, Lagerkommandant SS-untersturmfuhrer. Dit was de beruchte kamp commandant van Kamp Amersfoort en één van de vijf na de oorlog, in Nederland, gefusilleerde Duitsers. De stempel is van de ‘Sicherheitspolizei der besetzten Niederlanden’. Den Haag / Amersfoort.

Kamp Amersfoort Karl Peter Berg

Kamp Amersfoort Karl Peter Berg

 

Oorlogsschade

Uiteindelijk is restaurant Het Valken ook nog behoorlijk beschadigd geraakt op 28 september 1944. In de periode september en oktober 1944 is er flink gevochten in en om Breda. O.a. door Poolse troepen.

Oorlogsschade tweede wereldoorlog  Onderlinge Oorlogsschade Maatschappij

Twee formulieren over de geleden en de te vergoeden schade veroorzaakt door het bombardement. Eén formulier van het ‘Zuid-Nederlandsch expertise en inspectiebureau’. En één van de ‘Onderlinge oorlogsschadeverzekering maatschappij’.

Al met al kunnen we over de familie van Peer zeggen dat het een zeer heftige en roerige tijd is geweest gedurende de bezettingsjaren. De familie schijnt heel veel goeds te hebben gedaan voor de onderduikers in hun omgeving toentertijd. Na de oorlog hebben ze over deze daden nooit met anderen gepraat, net als tijdens de oorlog dus. Snaveltjes toe, oogjes dicht. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is geweest en zelfs geen aanspraak gemaakt op verzetsuitkering of een onderscheiding na de oorlog. Petje af. en daarom nu wel een klein eerbetoon op deze website.

Dit artikel gaat nog aangevuld worden.

Oproep: Wie weet meer over de Familie van Peer? En/of Restaurant ‘Het Valken’ in Breda?

Met dank aan Frans van Peer.

Het verhaal van... Papierwerk Wo2 Voedselbonnen

Distributiebonnen benzine en textielkaartenDistributiebonnen benzine en textielkaarten

Distributiebonnen voor benzine en textielkaarten voor jongens, meisjes en vrouwen

 distributiebonnen benzinevoedselbonnen distributiebonnen tweede wereldoorlogtextielkaart jongens tweede wereldoorlogtextielkaart meisjes en vrouwen distributiebonnen

 

 

 

 

 

 

 

Alles op de distributiebon…

Zo’n beetje alles wat te koop was via de reguliere markt was alleen beschikbaar ‘op de bon’. Van levensmiddelen tot benzine en textiel. Alles alleen op vertoon van de verstrekte bon, legitimatiebewijs en het verschuldigde bedrag voor het gekochte artikel. Benzine was al vanaf de mobilisatie periode alleen via de distributie te verkrijgen. Het leger had ten alle tijden voorrang natuurlijk. Dit was niet anders, en nog heviger, toen Nederland door de Duitsers was bezet uiteraard. Het duurde dan ook niet lang voordat alle (toch al schaarse) ‘automobielen’ uit het straatbeeld verdwenen waren. Alleen artsen en mensen met een belangrijke functie behielden het recht op een ‘Ausweis’ voor een auto. Men ging over op met hout gestookte en voortgedreven auto’s, of doordat men zijn auto liet ombouwen om op gas te rijden. Maar naarmate de oorlog vorderde werden ook deze manieren van transport te kostbaar voor de meeste Hollandse burgers en werd er vooral gereden op de fiets, met paard en wagen, en handkarren.

Textiel

Uiteraard was ook het kostbare textiel (katoen) op rantsoen en alleen op de bon verkrijgbaar. Nog nooit in de Nederlandse geschiedenis was een vrouw zo blij om een nieuw kledingstuk te krijgen. Hoe later in de oorlog hoe schaarser de kleding die voorhanden kwam. Er waren talloze bladen die de oorlogse dames leerden om te gaan met naald en draad. Mijn oma vertelde dat ze een keer zes lagen kleding droeg, om alle gaten te bedekken die in al haar kledingstukken waren gesleten. Vooral op de zwarte markt deed kleding het erg goed, en daardoor ontstond dan ook al snel een levendige handel in kleding en textiel.

Deze bonnen zijn een gift van; Fam. Bert en Sandra Wolf.

Meer over distributiebonnen

 

Papierwerk Wo2 Voedselbonnen

Losse Distributiebonnen boekjeLosse Distributiebonnen boekje

Losse Distributiebonnen boekje.

Losse distributiebonnen Bonnenboekje Voedselbonnen uit de tweede wereldoorlog

Losse distributie-bonnen. H.F.W. Deneke Jr. Amsterdam.

Een bonnenboekje om de distributiebonnen chaos een beetje te kunnen ordenen, en een makkelijke manier om de losse voedselbonnen te vervoeren naar de winkel of de markt. Op de voorkant staat gedrukt “Losse distributie-bonnen. H.F.W. Deneke Jr. Amsterdam.”  Een goede administratie van je voedselbonnen was een noodzaak in de oorlog, zeker tijdens de hongerwinter van 1944. Als je man was ondergedoken voor de Arbeitseinzatz kreeg hij ook direct geen bonnen meer, dan was het dus belangrijk om zuinig te leven, in deze tijden van schaarste.

Papierwerk Wo2 Voedselbonnen

voedselbonnen tweede wereldoorlog 1944voedselbonnen tweede wereldoorlog 1944

voedselbonnen tweede wereldoorlog 1944

voedselbonnen tweede wereldoorlog 1944

Bonnen en honger

Voedselbonnen tweede wereldoorlog uit 1944. Van deze bonnen moest een gezin 2 maanden eten en zien te overleven in de tweede wereldoorlog. Van deze uitgave van de distributie bonnen zijn er een heleboel overgebleven, er was niet veel op de bon te krijgen in de hongerwinter van 1944-1945. Opvallend zijn de vele bonnen op het vel met ‘Algemeen’ erop, en ‘Taptemelk’. Taptemelk is afgeroomde melk die minder dan 3% vet bevat. Bovenin nog een rijtje bonnen met ‘Vleesch’, wat natuurlijk helemaal niet meer te krijgen was.

Gewoon betalen…

Veel mensen denken dat men tijdens de oorlogsjaren de bonnen inleverden bij de winkels, en dat ze dan het product kregen. Maar zo werkte de distributie niet. Men moest gewoon voor de op de bon verkrijgbare producten betalen. De bonnen regelden alleen dat de producten ‘eerlijk’ verdeeld werden onder de populatie in de gemeenten. En dat ze bij de mensen terecht kwamen die er recht op hadden volgens het distributiebureau.

Hond in de pot…

Mijn oma vertelde eens over de herdershond van de buren die ineens was verdwenen. Ondanks oproepen om de hond boven water te krijgen hing er toch ineens een aangenaam zoete stoofvlees geur door de straat. Volgens mijn oma Stien is nooit opgehelderd welke buur de hond in de pot had. Wel bleken de eigenaren er een zo’n grote beloning voor over te hebben dat je er wel 10 stukken rundvlees op de zwarte markt van kon kopen…. Ook de duiven waren al snel niet meer veilig, en werden gevangen door creatief verzonnen duivenvallen op de daken of balkons. De kokmeeuwen realiseerden zich al vrij vlug dat ze in de Haagse buurten het onderspit zouden delven, en lieten zich al snel niet meer zien, zo vertelde mijn oma. Kortom, de huisvrouwen die in de oorlog rond moesten komen, voor hun vaak grote gezinnen, met of zonder onderduikers, hadden een dagtaak aan het verzamelen en ritselen van de benodigde levensmiddelen en brandstoffen.

Meer over voedselbonnen en distrubutie

Terug naar alle Categorieën

Coupons. A family had to eat and drink from this card with food coupons for two months in the second world war.

Het verhaal van... Papierwerk Wo2 Voedselbonnen