De betekenis van 4 en 5 mei 2015.
4 en 5 mei zijn nationale data die historisch gebonden zijn aan de Tweede Wereldoorlog in relatie tot het Koninkrijk der Nederlanden. Ondanks het feit dat delen van het Koninkrijk eerder of later werden bevrijd, is de vijfde mei – ondertekening capitulatie Duitsland – de nationale dag geworden waarop jaarlijks de bevrijding van het Koninkrijk in 1945 van de Duitse en Japanse bezetter wordt herdacht en gevierd. Direct na het einde van de Tweede Wereldoorlog werden op initiatief van burgers op diverse plaatsen in het land herdenkingen georganiseerd aan de vooravond van de historische datum 5 mei. Zo kreeg niet alleen de vijfde mei, maar ook de vierde mei een nationale betekenis die direct gerelateerd is aan de Tweede Wereldoorlog. Niet een, maar twee dagen van herdenken en vieren. Een situatie die uniek is voor Europa. 4 en 5 mei zijn nationale dagen, geënt op de Nederlandse geschiedenis, die teruggaan tot de Tweede Wereldoorlog. Deze oorlog echter was een oorlog met een geheel eigen omvang en karakter.
Collectief Historisch bewustzijn
De historische omstandigheden van toen zijn niet zonder meer te vergelijken met de oorlogen en vervolgingen die daarna hebben plaatsgevonden. De traumatische gevolgen van oorlog voor mensen zijn echter wel van alle tijden en plaatsen. Ook de morele keuzen waarvoor mensen in oorlogsgebieden, maar ook zij die langs de kant staan, zich geplaatst zien, zijn herkenbaar. Deze menselijke emoties en morele dilemma’s zijn universeel. Als 4 mei de dag is waarop we inzien dat oorlog mensenwerk is, is 5 mei de dag waarop we beseffen dat vrijheid ook mensenwerk is. Veranderende functie en betekenis Hoewel er weinig verschil bestaat in draagvlak voor herdenken en vieren tussen de verschillende generaties, bestaat er wel een verschil in de beleving en aard van de betrokkenheid bij deze dagen. Voor de oudere generaties staan de eigen ervaringen en herinneringen, gekoppeld aan concrete mensen en situaties, centraal. Jongeren daarentegen moeten putten uit een collectief historisch bewustzijn, en refereren aan algemeen maatschappelijke waarden en de actualiteit met betrekking tot oorlog en vrede.
Nooit meer vrede
Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is er nog geen vrede geweest in de wereld. Vanaf 1945 zijn er meer dan 200 oorlogen en gewapende conflicten in de wereld uitgevochten. Voor steeds meer Nederlanders zal het referentiekader dan ook in het heden of recente verleden liggen. Het verschil in beleving tussen generaties zal in de toekomst mogelijk scherper worden; vanaf 2001 is de Tweede Wereldoorlog ‘een oorlog van de vorige eeuw’.
bron: www.herdenkenenvieren.nl
