Mededeling aan de bevolking van bezet Nederland 1944. Uit de tweede wereldoorlog, stond aan de een kant in het Nederlands en aan de andere kant in het Duits. Bekanntmachung an die Deutsche Garnison der Ferstung Holland.
This announcement, from the second world war, appeared in Dutch at one side and on the other side in German. Bekanntmachung an die Deutsche Garnison der Ferstung Holland.
Poolse medaille, uitgereikt aan de Poolse veteranen die meegevochten hebben in de tweede wereldoorlog. Op de eerste foto staat ook het Poolse parachutisten embleem. Inscriptie op de achterkant; “Poolse strijdkrachten in het Westen”.
A medal, distributed to the Polish soldiers who had taken part in a combat in the war. On the the first photograph you can also see a Polish parachutists emblem a jumpwing. (also read the comment)
Duizenden soldaten komen in Normandie voor het eerst aan land.
Dat is in noordwest Frankrijk.
Zorgvuldige voorbereidingen, moedige gevechten en de verspreiding van verkeerde informatie (de Duitsers dachten namelijk dat de invasie bij Calais zou plaats vinden, en niet in Normandie), maakten de invasie tot een succes.
De invasie kreeg de naam ‘Operatie Overlord’.
De dagen na de invasie van D-day 6 juni 1944 kwamen nog duizenden andere geallieerde soldaten aan land.
De Duitsers hadden verkeerde informatie gekregen over de plaats van deze invasie (inval) en waren erg verrast. Deze dag werd D-day genoemd. Decision day, de beslissende dag.
Honderden Engelse en Amerikaanse schepen voeren toen naar de kust van Normandie: dat is een gebied aan de westkust van Frankrijk.
Vanaf grote schepen werden tanks aan wal gezet. Schepen beschoten Duitse bunkers vanaf zee. Vliegtuigen namen de Duitse soldaten onder vuur.
De Duitsers waren volledig verrast. Ze wilden hun tanks gebruiken. Maar daarvoor hadden ze de toestemming nodig van Hitler. Maar die sliep nog toen de invasie begon. En niemand durfde hem wakker te maken!
Toen Hitler eindelijk toestemming gaf, was het te laat! De Geallieerden hadden toen al een groot deel van Normandië in handen.
Al snel werden de Duitsers in Frankrijk terug gedreven.
Daarna rukten de geallieerde troepen verder naar Belgie, Nederland en Duitsland.
In september 1944 hadden de Geallieerden Noord-Frankrijk, Belgie en Zuid-Nederland, tot aan de grote rivieren, heroverd.
Hoe verder na die eerste invasie?
Er waren nu twee opvattingen over het voortzetten van de strijd:
1. De Amerikanen wilden Duitsland over een breed front aanvallen.
2. De Engelse Veldmaarschalk Montgomery wilde door Nederland naar het IJsselmeer oprukken en vervolgens naar het oosten Duitsland binnen trekken. Op deze manier zouden de Duitse troepen in West-Nederland geisoleerd worden en bovendien werd zo om de zwaar verdedigde Siegfriedlinie heen getrokken.
Na vele discussies kreeg Montgomery toestemming om zijn plan, genaamd ‘Operatie Market Garden’, uit te voeren. Welke later bekend zou worden onder de naam de slag om Arnhem.
Deze operatie had een twee bedoelingen:
1. Het bezetten van de bruggen over de grote rivieren (Market),
2. Het laten doorstoten van de Amerikaanse en Canadese bevrijders (Garden).
Dit alles om Nederland voor de winter van 1944-1945 te bevrijden van de Duitse bezetter.
Harde strijd werd geleverd bij deze ‘Slag om Arnhem’.
Door allerlei oorzaken verliep de ‘Operatie Market Garden’ niet zoals gepland:
– Slechte radioverbindingen verhinderden een goede communicatie, vooral bij Arnhem.
– Door slecht weer konden de nodige versterkingen en voorraden niet op tijd worden afgeworpen.
– De aanwezigheid van twee SS divisies op de Veluwe werd de Britse troepen bij Arnhem fataal.
Uiteindelijk werd het gestelde doel niet bereikt (Nederland in 1944 helemaal heroverd te hebben).
De brug bij Arnhem werd niet veroverd en daardoor kon de opmars naar Duitsland niet plaatsvinden.
Wel werd Zuid-Nederland bevrijd.
De rest van Nederland moest nog tot het volgende jaar, 1945, op de bevrijding wachten.
En het zou nog een verschrikkelijk half jaar worden!
In London, waar koningin Wilhelmina met haar regering zat, werd opgeroepen tot een spoorwegstaking. Als er geen treinen meer reden, konden er ook geen extra Duitse soldaten naar Nederland toe.
Maar… de bevrijding van Nederland ging niet goed. Alleen het zuiden van Nederland werd bevrijd. De Duitsers hielden stand bij de rivieren.
De Duitsers waren woedend over de spoorwegstaking. Er werd besloten dat er helemaal geen treinen meer zouden rijden. Dit betekende vooral honger in de grote steden.
Er kwam in de winter van 1944-1945 een ‘hongerwinter’.
Mensen dachten alleen maar aan eten.
Sommige mensen trokken weg uit de stad op zoek naar het platteland. Daar was nog iets eetbaars te vinden. Gepakt met wat spullen en op een fiets met houten banden trokken ze weg.
Sommige ruilden al hun bezittingen om voor een paar kilo aardappels!
Veel mensen hebben zelfs in die koude hongerwinter bloembollen gegeten om toch maar xefxbfxbdets naar binnen te krijgen.
De hongerwinter was verschrikkelijk.
Duizenden mensen stierven van de honger of van de kou. Er stierven in dat deze periode meer mensen dan in vorige jaren.
Al sinds de bezetting kon er niet veel meer uit het buitenland worden ingevoerd.
Voedsel, olie, benzine, kleding, brandstof en allerlei andere dingen waren daardoor langzaam maar zeker opgeraakt.
De regering wilde voorkomen dat de rijke mensen alles kochten en grote voorraden voor zichzelf gingen aanleggen. Daarom werd al vanaf het begin van de oorlog de distributie (= verdeling) ingevoerd. Iedereen kreeg een aantal bonnen waarvoor je dan o.a. voedsel kon kopen. Zo probeerde men eerlijk te verdelen wat er nog in Nederland aanwezig was.
De schepen die het vervoer van voedsel regelden naar de ‘hongergebieden’, kwamen in de hongerwinter van 1944-1945 vast te liggen in het bevroren ijs. Het vroor die winter tot 20 graden onder nul!
Op de voedselbonnen was voortaan steeds minder te koop.
Omdat iedereen ook brandstof tekort kwam, werden in de parken en de bossen bomen omgehakt.
Ook werden uit leegstaande huizen kasten, deuren en houten materialen gesloopt. Dan konden de mensen hun kachel nog laten branden in die koude winter. Die leegstaande huizen waren vooral huizen van opgepakte Joodse mensen.
Bevrijdingsdag
Op 5 mei 1945 werd ook het noorden van Nederland bevrijd.
De Geallieerden werden als helden ontvangen. Iedereen was op straat en vierde feest.
De Amerikanen deelden sigaretten, chocola en kauwgum uit.
Ieder jaar vieren we de bevrijding nog steeds op 5 mei.
Nederland was dan eindelijk helemaal vrij!
In hotel De Wereld in Wageningen ondertekende Duitsland de capitulatie (= overgave) op 6 mei 1945.
Op 7 mei werd de definitieve capitulatie ondertekend in het hoofdkwartier in Reims (Frankrijk).
Het was tijdens de bevrijding niet voor iedereen feest.
Sommige jonge vrouwen werden kaalgeschoren.
Deze jonge vrouwen hadden een relatie gehad met een Duitser of hadden een kind van een Duitser. Ze werden nu belachelijk gemaakt.
Na de oorlog werden “moffenkinderen” (kinderen van een Duitse vader of moeder) veel gepest en getreiterd. De Nederlandse regering had gevraagd aan de bevolking om zichzelf geen wraakacties te nemen tegen mensen die ‘fout’ waren geweest tijdens de oorlog.
Veel mensen van de NSB waren al eerder vertrokken, omdat ze bang waren.