NSB insigne ledenspeld
Nationaal Socialistische Beweging ledenspeld
Speldje van de NSB, de Nationaal Socialistische Beweging. Speldje om het lidmaatschap van de NSB te tonen. Het speldje heeft de kleuren van de NSB, zwart en rood. En draagt de oude Nederlandse driekleur in ‘oranje, blanje, blue, met de Nederlandse leeuw. De letters N.S.B. in goudkleur in emaille aangebracht. De achterkant is ongemerkt en de pin is op dit exemplaar niet meer aanwezig.
De N.S.B.
De NSB was opgericht als stichting in 1931. Pas later is het een partij geworden. Maar de NSB zelf had het liever over ‘de beweging’. Opgericht naar het voorbeeld van de fascistische partij van de Italiaanse dictator Benito Mussolini. De focus verschoof snel rond 1933 / 1934 naar de opkomende NSDAP van Adolf Hitler in Nazi Duitsland.
Collaboratie
De NSB partij telde op haar hoogtepunt in 1943 iets meer dan 100.000 leden. Aan het hoofd van de NSB stond de leider Anton Mussert, volgens de partij statuten, als absoluut leider. Hij kreeg wel al snel concurrentie van Meinoud Rost van Tonningen. Die veel invloed had op de harde kern van de zgn ‘zwarthemden’. Hoewel het NSB standpunt in beginsel was, de volledige neutraliteit van Nederland, was de NSB beweging een collaboratie partij tijdens de oorlogsjaren. Veel leden (waaronder Rost van Tonningen zelf) hebben zich vrijwillig aangemeld voor de Nederlandse Waffen SS om aan het Oostfront te gaan vechten voor de Nazi’s. Velen kwamen ook niet meer terug. Het lijfblad van de NSB, Volk en Vaderland, staat dan ook vol met SS-rouwadvertenties voor gevallen kameraden.
Bijltjesdag
Voor zover de meeste NSB-ers zich nog niet uit de voeten hadden gemaakt werden de overgebleven collaborateurs tijdens de bevrijding (vaak hardhandig) opgepakt en geinterneerd in afwachting van hun proces. Voor de leider van de beweging, Anton Mussert, werd de doodstraf uitgesproken, net als voor radiomaker Max Blokzijl en enkele andere hoog geplaatste NSB leden. Zij werden uiteindelijk op de Waalsdorpervlakte, in scheveningen vlakbij het Oranjehotel, net als de slachtoffers van het Nazi regime, gefusilleerd.